Bebeklerde Besin Alerjisi

Bebeklerde besin alerjisi sık görülmektedir, 3 yaş altındaki çocuk ve bebeklerin yaklaşık olarak %6-8’i besin alerjisinden etkilenmektedir. Bebelerde besin alerjisi doğumdan sonraki bir ay içerisinde de görülebilmektedir. Bunun sebebi doğumdan sonra özellikle de erken doğmuş bebeklerin bağırsak sisteminin tam gelişmemiş olması ve alerjen maddelerin bağırsak mukozasına kolaylıkla geçebiliyor olmasıdır.

Besin alerjisi vücudun bazı besinlere karşı geliştirdiği tepkiler sonucu ortaya çıkmaktadır ve bazı bebekler için ciddi sorun yaratacak boyutta olabilirken bazı bebeklerin yaşadığı besin alerjisi daha hafif olabilmektedir. Besin alerjisinin tedavi olmasa da bebeğin yaşı ilerledikçe geçtiği durumlar da vardır. Bebeklerde alerjiye sebep olan besinler inek sütü, yumurta, buğday, soya, kuru yemiş ve balık ürünleridir.

Anne sütüne ek olarak diğer besinleri tüketen bebeklerin yanısıra yeni doğan hatta anne karnındaki bebeklerde de besin alerjisi olabilmektedir. Besin alerjisinin anne karnında başladığı nadir de olsa görülmektedir. Bebeğin içinde bulunduğu amniyotik sıvı annenin yediği besinleri bebeğin cildine, bebeğin bu sıvıyı yutmasıyla mideye ve bağırsak sistemine iletmektedir. Plasenta da gebeliğin son dönemlerinde alerjen maddelerin bebeğe ulaşmasının bir diğer yoludur. Bu şekilde bebek doğumdan önce alerjen maddelerle karşılaşmakta ve hassasiyet geliştirebilmektedir.

Yeni doğan bebekler de alerjen maddelere anne sütü ile maruz kalabilmektedir. Anne sütünün içeriğini annenin beslenme şekli değiştirmektedir böylelikle anne sütü ile alerjen madde bebeğin vücuduna girmekte ve bebekte alerjik reaksiyonlar görülebilmektedir.

Anne sütü yerine mama ile beslenen bebeklerde de mamanın inek sütü ile hazırlanması nedeniyle inek sütü alerjisi erken dönemde gözlemlenebilmektedir.

Bebeklerde alerji belirtileri, bebeğin alerjisi olan besini tüketmesinden yaklaşık olarak bir iki dakika sonra ortaya çıkmaktadır. Bebeklerde alerji belirtileri aşağıdaki gibidir;

Kurdeşen

Kusma

Karın ağrısı / mide krampı

Hırıltılı nefes

Nefes darlığı

Devamlı öksürük

Dilde şişme

Derinin renginin solması veya mavileşmesi

Baş dönmesi

Bayılma

Nabzın yavaşlaması

İnek sütü, yumurta, buğday ve soya alerjileri çoğu vakada 5 yaşa kadar geçmekteyken; fıstık, fındık ve deniz ürünleri gibi besinlere karşı alerjiler daha kalıcı olabilmektedir.

Bebeklerde Çevresel Alerjiler

Bebeklerin yaşadıkları çevredeki birçok maddeye karşı alerji geliştirmeleri de mümkündür. Bebeğin soluduğu hava ile birlikte ya da dokunduğunda bünyesine giren maddeler alerjik reaksiyonlara sebep olabilmektedir.

Evcil hayvanların tüyleri

Akar

Ev temizlik ürünleri ve çamaşır deterjanları

Sabun ve şampuanlar

Küf

Polen

Böcek sokması bebeklerde alerjiye sebep olabilen faktörler arasındadır.

Çevresel alerjiler bebeklerde sık karşılaşılan alerji türü değildir ancak yine de belirtilerine karşı dikkatli olmak gerekir.

Hapşırma

Gözlerde kızarıklık ve kaşıntı

Öksürük

Hırıltılı nefes

Burun akması

Vücutta kaşıntı ve kurdeşen bebeklerde çevresel alerjinin belirtileridir.

Bebeklerde Mevsimsel Alerjiler

Belirli aylarda ortaya çıkan alerjiler mevsimsel alerjilerdir. Mevsimsel alerjiler genellikle bitki kaynaklı alerjilerdir ve çoğunlukla belli dönemde artış gösteren polenlerden kaynaklanmaktadır. Mevsimsel alerjiler saman nezlesi olarak da bilinmektedir. Bebeklerde mevsimsel alerjilerin belirtileri çevresel alerji belirtilerine benzemektedir. Bebeklerde mevsimsel alerjilerin belirtileri aşağıdaki gibidir;

Hapşırma

Gözlerde kaşıntı ve sulanma

Öksürme

Burun akıntısı

Bebeklerde Alerji Teşhisi ve Tedavisi

Yukarıda verilen besin alerjisi, çevresel alerji ve mevsimsel alerji belirtilerinden herhangi birisi gözlemlendiğinde bebeğin mutlaka bir uzmana götürülmesi gerekmektedir. Alerji uzmanı bebeği muayene ederek alerjisi olup olmadığını, alerjisi varsa da neye alerjisi olduğunu tespit edecek uzmandır.

Bebekte alerjik tepkiye sebep olan alerjen maddenin teşhis edilmesi için yapılabilecek bazı testler bulunmaktadır. Cilt testi, kan testi ve eliminasyon diyeti yapılabilecek testlerden bazılarıdır.

Cilt testinde bebeğin derisinin altına alerjik reaksiyona sebep olduğu düşünülen maddeden az bir miktar yerleştirilmekte ve vücudun verdiği tepki gözlemlenmektedir. Vücudun tepki verdiği madde alerjen madde olarak kabul edilmektedir.

Kan testinde ise bebekten alınan kandaki immunoglobulin seviyesine bakılmaktadır. Kan testleri tek başına yeterli sonuç vermemekte, cilt testi ile birlikte uygulandığında daha güvenilir olmaktadır.

Eliminasyon diyetinde alerjiye sebep olduğu düşünülen besinler bebeğin beslenme düzeninden bir süre çıkarılmakta ve bebek takip edilmektedir. Bir süre sonra bu besinler kademeli olarak bebeğin beslenme düzenine tekrar eklenmekte ve alerjik tepkiye hangi besinin sebep olduğu bulunmaktadır.

Alerjik tepkiye sebep olan madde bulunduktan sonra bebeğin bu madde ya da maddelerden uzak durmasını sağlamak bebeklerde alerjinin önüne büyük ölçüde geçebilmekte ve bebeklerde alerji belirtilerini ortadan kaldırmaktadır. Alerjen maddeden uzak durmanın yanında alerji tedavisi için kullanılan farklı tedavi yöntemleri de bulunmaktadır.

Bebeklerde alerji tedavisine alerji uzmanı bebeğin durumuna, alerjinin seviyesine ve gösterdiği belirtilere göre karar vermektedir.